Wat is een afschakeling?

De organisatie en uitvoering van zo’n afschakeling wordt geïnitieerd door de federale regering in overleg met Elia, de transmissienetbeheerder. Elia verstrekt op zijn beurt de instructies aan Sibelga, die instaat voor de elektriciteitsdistributie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Waarom afschakelen?

Afschakelingen hebben te maken met problemen met de stroombevoorrading. Is de productie- en/of importcapaciteit onvoldoende om tegemoet te komen aan een forse vraag, dan ontstaat er een onevenwicht op het elektriciteitsnet. Dat is gevaarlijk omdat het kan leiden tot een instorting van het net. We spreken dan van een black-out.

Een afschakeling heeft tot doel een black-out te voorkomen. Het houdt in dat in bepaalde zones de stroomvoorziening onderbroken wordt. Die zones vallen dan gedurende 3 à 4 uur zonder stroom. Ondertussen kunnen de elektriciteitscentrales werken aan het herstel van het evenwicht.

Wanneer kan een afschakeling optreden?

Er zijn 2 scenario’s mogelijk:

Automatische afschakeling

Een automatische afschakeling kan zich voordoen na een plotse gebeurtenis, zoals een incident of extreme weersomstandigheden. Bij een automatische afschakeling komt er geen menselijke interventie te pas. De stroom wordt binnen een paar seconden onderbroken om het net veilig te stellen.

Handmatige afschakeling

Is er een schaarsterisico? Dan kan de regering in overleg met Elia ‘vrijwillig’ afschakelen. In dat geval spreken we van een handmatige afschakeling. Dat gebeurt enkel als het absoluut nodig is en alle andere voorafgaande maatregelen niet voldoende zijn.

Deze situatie kan zich voornamelijk voordoen wanneer het zeer koud is, a priori tussen 17 en 20 uur wanneer we heel veel stroom verbruiken.

Is dat iets dat jou kan overkomen?

Het afschakelplan wordt afgekondigd in de minst verstedelijkte gebieden van het land. Dus niet in Brussel,  op 2 kleine zones na. Die zones worden niet van stroom voorzien door Sibelga, maar door Fluvius. Het gaat om een klein stukje van de gemeente Ukkel (kaart) en drie straten in Laken (kaart).

Maatregelen voorafgaand aan een afschakeling

Afschakelen is een maatregel die in laatste instantie wordt genomen om een black-out te voorkomen. De regering heeft een pakket met preventieve maatregelen uitgewerkt samen met Elia, de distributienetbeheerders en het crisiscentrum: 

• de onderbreking van de bevoorrading van grote industriële verbruikers, met hun instemming;
• alle verbruikers ertoe aanzetten minder te verbruiken op welbepaalde tijdstippen;
• verbod op bepaalde elektriciteitstoepassingen: lichtreclame, airco ...
• in laatste instantie, wordt ervoor gekozen de stroom te onderbreken in bepaalde landelijke zones van het land. We spreken dan van een afschakeling.