De renovatie van een voormalige synagoge als toonbeeld van de strategie van de gemeente Schaarbeek die gericht is op koolstofneutraliteit tegen 2040. Om dat doel te bereiken wordt een reeks renovaties gepland van openbare gebouwen die in het bezit zijn van de gemeente. De transformatie van een oude synagoge, met de steun van de RenoClick one-stop shop en de Renolab-projectoproep, in een sociaal-cultureel centrum met de naam Hip Hop School, is een illustratie van een innovatieve en geëngageerde aanpak. Deze school heeft als missie de sociale en taalkundige barrières weg te werken door bruggen te bouwen via een alternatieve pedagogische aanpak.
Renovatie van wat er al bestaat
Het renovatieproject heeft als doel het gebouw te transformeren in drie afzonderlijke eenheden: een ruimte voor artistieke expressie, bestaande uit een danszaal en een podiumzaal, een centrale ruimte die de gemeenschappelijke ruimten met de entreehal en trappenhuizen omvat, en ten slotte klaslokalen enkantoorruimten.
De architectuur van het gebouw is gebaseerd op twee verschillende gevels, elk met een specifieke rol:
De opvallende gevel die de straat activeert en de integratie van bewoners bevordert, waardoor er een rechtstreekse link met de wijk ontstaat.
Het groene hart, ontworpen als een oase van rust en groen, waarmee het gebouw verbonden is via trapsgewijze groene terrassen.
Het project onderscheidt zich door zijn inzet voor duurzaamheid, culturele identiteit en inclusiviteit, waardoor het voor iedereen toegankelijk is. Door de principes van de circulaire economie in te passen, hebben de projectmanagers weloverwogen technische keuzes gemaakt om de ecologische voetafdruk van het gebouw zo klein mogelijk te houden. Deze beslissingen illustreren hun vastberadenheid om een verantwoorde en toonaangevende renovatie uit te voeren.
Hergebruik van bouwelementen
De gekozen circulaire aanpak is rechtstreeks geïnspireerd op de vier fasen van circulair bouwen.
In de eerste fase worden bepaalde elementen van het gebouw met hun bestaande architecturale en ruimtelijke kwaliteiten behouden.
De tweede fase betreft het hergebruik van andere materialen die worden verplaatst en/of opgeknapt.
De derde fase omvat de terugwinning op een andere locatie in de hergebruik- of tweedehandssector via een partnerschap met de leverancier van hergebruiksmaterialen Coliseum. De projectcoördinatoren gaan op zoek naar gecertificeerd materiaal dat bestemd is voor hergebruik.
Ten slotte is er de vermindering van de milieu-impact door de keuze van nieuwe materialen met een lage milieu-impact.
De nieuwe Hip Hop School is een toonaangevend renovatieproject van de gemeente Schaarbeek dat ecologische duurzaamheid en sociale integratie met elkaar verzoent. Het project is ook opmerkelijk door het actieve partnerschap met verenigingen en scholen van de wijk, in het bijzonder via de organisatie van workshops en stages voor de studenten.
Vanaf voorjaar 2026 kunnen jongeren tussen 10 en 30 jaar en de inwoners van de wijk kennismaken met dit innovatieve sociaal-culturele centrum. Ze zullen een plek kunnen ervaren waar hoogwaardige akoestiek en duurzame ruimten worden gecombineerd om creativiteit en sociale cohesie te bevorderen.
